دورخیز صنعت نفت در سال آخر دولت

اکنون گوی سبقت در صنعت نفت را از ایران ربوده‌اند. بر این اساس ایران برای اینکه بتواند جایگاه قبلی خود را در دنیا به‌دست آورد و بتواند بر اساس برخی برنامه‌ریزی‌ها از آن نیز پیشی بگیرد، نیازمند همکاری با برخی شرکت‌های نفتی شد که معروف به غول‌های نفتی هستند. با این حال ورود به این حوزه برای بیژن زنگنه و معاونان او چندان بی‌دردسر نبود. علاوه بر موضوع اصلاح الگوی قراردادهای نفتی که یکی از پرچالش‌ترین بحث‌های وزارت نفت در دولت یازدهم بود، انتخابات امریکا و روی کار آمدن ترامپ و سپری شدن روزهای پایانی دولت یازدهم از مهم‌ترین عواملی هستند که قراردادهای نفتی را با مشکلاتی روبه‌رو کرد.  امیرحسین زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت  گفت: اکنون وزارت نفت درحال مذاکره برای ۲۵قرارداد است که اگر منجر به عقد قرارداد شود حدود ۸۵میلیارد دلار ارزش دارد.همچنین به گفته وی وزارت نفت پس از اجرای برجام حدود ۱۵ تفاهمنامه در قالب MOU و HOA امضا کرده که قرار است این میزان تا پایان امسال به ۲۵قرارداد برسد. ارزش این تفاهمنامه‌ها حدود ۴۰ میلیارد دلار برآورد شده که در صورت منتهی شدن به قرارداد جذب صنعت نفت می‌شود. موافقتنامه اصولی (HOA) امضا شده برای فاز ۱۱ پارس جنوبی با شرکت‌های توتال فرانسه، سی ان پی سی چین و پتروپارس به ارزش حدود ۵ میلیارد دلار از دیگر تفاهمنامه‌ها جلوتر است.

طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی

یکی از مهم‌ترین توافقنامه‌ها، توافقنامه بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های توتال CNPC و پتروپارس برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی بود که در اواسط آبان امضا شد و طبق آن سهم شرکت توتال ۵۰/۱ درصد، سهم شرکت پتروپارس ۱۹/۹درصد و سهم شرکت CNPC به میزان ۳۰ درصد در قرارداد است و بعد از امضای قرارداد و پس از ۴۰ ماه نخستین تولید انجام می‌شود. غلامرضا منوچهری، معاون امور توسعه وزیر نفت اعلام کرد: مدت این قرارداد ۱۰ یا ۲۰ سال است. مدت اجرای آن ۴سال پیش‌بینی شده و ۳سال بعد از شروع تولید سکوها به مدار تولید می‌آیند. بازپرداخت هزینه سرمایه ۱۰ سال و بازپرداخت پاداش در طول ۲۰ سال است. اگر پیمانکار تاخیر داشته باشد به پاداشش ضربه می‌خورد.

 مطالعه میدان‌های نفتی

از دیگر تفاهمنامه‌هایی که در آبان ۱۳۹۵ به امضا رسید، یادداشت تفاهم (MOU) بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت نروژی دی‌ان‌او (DNO)بود که بر مبنای آن، مطالعه میدان نفتی چنگوله در دستور کار این شرکت نروژی قرار گرفت. منوچهری در مراسم امضای این تفاهمنامه به اشتراکات ساختاری میدان‌های نفتی چنگوله و آذر در غرب کشور اشاره و ابراز امیدواری کرد که دی‌ان‌او نتایج مطالعات خود را در مدت ۶ ماه ارائه دهد. حدود یک ماه بعد از امضای یادداشت تفاهم بین ایران و نروژ برای توسعه میدان نفتی چنگوله، مراسم اجرای تفاهمنامه بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت شل برای مطالعه توسعه میدان‌های آزادگان جنوبی، یادآوران و میدان گازی کیش برگزار شد که گفته می‌شد این تفاهمنامه حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار ارزش خواهد داشت.

۱۲ تفاهمنامه با شرکت‌های خارجی

منوچهری در اواسط زمستان از امضای ۱۲ تفاهمنامه با شرکت‌های خارجی در صنعت نفت خبر داد و گفت: تاکنون شرکت ملی نفت ایران برای توسعه میدان‌های نفت و گاز با ۱۲ شرکت بین‌المللی همچون شل انگلیس، توتال فرانسه، اینپکس ژاپن، گازپروم نفت روسیه و... تفاهمنامه مطالعاتی و همکاری امضا کرده است. پیش‌بینی می‌شود به‌زودی ۱۰ تا ۱۲ تفاهمنامه همکاری با سایر شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در بخش بالادستی صنعت نفت امضا شود. البته در این بین باید در نظر داشت که ورود شل و توتال به صنعت نفت و گاز ایران نیز از محورهای چالش‌خیز سال گذشته بوده است. زنگنه در روزهای پایانی سال گذشته درباره از سرگیری مذاکرات با این شرکت‌ها که معروف به غول‌های نفتی هستند، خبرهایی داده بود که بر اساس آن پیش‌بینی می‌شود، این دو شرکت به زودی وارد پروژه‌های نفت و گاز ایران شوند.

پیشنهاد پرتامینا برای ۲میدان نفتی

در اواسط اسفند سال ۱۳۹۵ معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور توسعه و مهندسی اعلام کرد: شرکت پرتامینای اندونزی پس از امضای یادداشت تفاهم و دریافت اطلاعات از شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب پس از ۶ ماه مطالعات خوبی روی میدان‌های آب تیمور و منصوری داشته‌اند و طرح جامع توسعه اولیه (Pre-MDP) خود را در قالب دو کتاب ارائه داده‌اند. به گفته وی برپایه مطالعات و طرح جامع توسعه اولیه پرتامینا، شمار چاه‌ها در میدان منصوری از رقم کنونی ۸۱ حلقه باید به ۳۶۵ حلقه برسد و ضریب بازیافت نیز از رقم کنونی ۲/۳۵درصد می‌تواند تا ۱۴درصد افزایش یابد و این شرکت بر اساس این طرح اعلام کرده که قادر است تولید روزانه نفت را از رقم کنونی ۶۵ هزار بشکه به ۳۶۵ هزار بشکه برساند. البته بر اساس آنچه تاکنون اعلام شده تا پایان زمان قرارداد ارقام متفاوت خواهد بود. پرتامینا براساس مطالعات خود، استفاده از پمپ‌های درون چاهی، تزریق آب و روش‌هایی مانند شکافت اسیدی را در توسعه میدان‌های منصوری و آب تیمور پیشنهاد داده است. منوچهری گفت: بر پایه مطالعات و طرح جامع توسعه اولیه پرتامینا، شمار چاه‌ها در میدان آب تیمور از ۵۰ حلقه کنونی به ۲۵۷ حلقه افزایش خواهد یافت و در طول قرارداد تولید کل را که تاکنون ۳۳۴ میلیون بشکه بوده به یک میلیارد و ۶۹۶ میلیون بشکه می‌رساند؛ ضریب بازیافت هم از رقم کنونی ۲/۲۷ درصد به ۱۲ درصد خواهد رسید. قرار است ظرفیت تولید نفت در میدان آب تیمور به حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز برسد. این ارزیابی اقتصادی و فنی پرتامینا ازجمله پیشنهادهای سرمایه‌گذاری و هزینه بهره‌برداری درباره میدان‌های نفتی آب تیمور و منصوری، از سوی شرکت ملی نفت ایران بررسی و با پیشنهادهای مطالعاتی دیگر شرکت‌ها مقایسه و ارزیابی خواهد شد.

 آخرین اخبار

در نهایت، علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در آخرین اظهارات خود در سالی که گذشت درباره آخرین اخبار از نتایج امضای تفاهمنامه‌ها توضیح داد. مطالعات فنی شرکت‌های «پترومینا» اندونزی و «لوک اویل» روسیه برای میدان نفتی آب تیمور، شرکت‌های «اینپکس» ژاپن و «توتال» فرانسه برای میدان نفتی آزادگان جنوبی و شرکت «وینترسهل» آلمان را برای میدان نفتی بندکرخه دریافت کرده‌ایم. همچنین شرکت «توتال» مطالعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی را تحویل داده است.